Badania okresowe

Badania okresowe - kiedy, po co, dlaczego? Foto: Mrs TeePot, flickr.com

W zgiełku codziennych obowiązków zapominamy często o tym, co powinno być dla nas najważniejsze – o naszym zdrowiu. Lekarzy unikamy jak ognia. A szkoda, ponieważ im wcześniej zdiagnozuje się problem, tym większa szansa, że da się z niego wyjść bez szwanku.

Wiele przypadłości można rozpoznać odpowiednio wcześnie dzięki badaniom okresowym. Wielu z nas wydaje się, że konieczne są one tylko osobom które dostają nakaz z pracy aby takie badania wykonać. Ale pomyślmy – czy warto badać się tylko dla pracy? A może warto badać się dla samego siebie, niekoniecznie wtedy kiedy jesteśmy delegowani na przymusowe badania kontrolne aby móc utrzymać zatrudnienie? Każdemu, absolutnie każdemu polecamy regularne badania okresowe! Jak często należy wykonywać badania okresowe? Teorie są różne. Niektórzy twierdzą że raz na pół roku, inni że raz na dwa lata. Ja robię je raz w roku. Czasem zdarza mi się, że nie muszę robić wszystkich. Ale to dlatego, że wykonano je z innej przyczyny. Jeśli miałeś np. zabieg w szpitalu i wykonano Ci tam badania krwi to nie musisz ich powtarzać miesiąc później robiąc sobie badania kontrolne.

Jakie badania wykonać?

Zasada numer jeden – ostateczną decyzję zawsze podejmuje lekarz. Nie upieraj się przy swoim, jeśli lekarz uważa że jakieś badanie jest zbędne/konieczne zaufaj mu, to specjalista. Nasz pierwszy krok to wizyta u lekarza Medycyny Rodzinnej, potocznie zwanego Lekarzem Rodzinnym. To on da nam skierowanie na badania które będziemy mogli wykonać w ramach NFZ, jeśli posiadamy ubezpieczenie. Oczywiście możemy także sami iść do punktu prywatnej opieki medycznej i zrobić badania. Sam zwróć uwagę lekarzowi jakiego typu badania uważasz, że należy zrobić. Skonsultuj z nim swoje wątpliwości i podaj mu wszystkie swoje sugestie, aby ustalić, które badania warto przeprowadzić w Twoim przypadku. Pamiętaj, pełne badanie morfologiczne krwi i badanie moczu, to podstawa. Zwróć uwagę także na pomiar ciśnienia. Jeśli w Twojej rodzinie występowały choroby genetyczne np. cukrzyca zrób także badanie na poziom cukru (to nie boli!).

Zrobiłem badania, co dalej?

Nawet jeśli robisz badania prywatnie to idź z wynikami do lekarza rodzinnego – sprawdzi on czy wyniki są dobre, jeśli nie będą zadawalające zleci on kolejne badania lub też zastosuje leczenie. Wyniki badań krwi i moczu dają ogólny pogląd na stan organizmu, można dzięki nim podjąć dalszą diagnostykę i wpaść na trop wielu chorób, np. dzięki badaniu moczu można określić stan nerek czy nawet wykryć cukrzycę. Dlatego badania profilaktyczne, robione okresowo, są dla nas tak ważne. Czasem choroba jest podstępna, czai się czekając na atak. Jeśli badamy się regularnie możemy znaleźć ją we wczesnym stadium co daje największe szanse na wyleczenie. Sam możesz wstępnie zinterpretować wyniki badań, ale pamiętaj o tym, aby zasięgnąć opinii lekarza. Podane dane są tylko poglądowe. Podaję normy podstawowego z badań, badania krwi.

Wyniki badań krwi i ich normy:

Hemoglobina – norma: K: 12-16 g/dl, M: 14-18 g/dl

Erytrocyty (RBC) – norma: K: 4,2-5,4 mln/ul, M: 4,7-6,2 mln/ul

MCV – norma: K: 81-99 fl, M: 80-94 fl MCV

MCH – norma: K: 27-31 pg, M: 27-34 pg

MCHC – norma: 33-37 g/dl MCHC

Hematokryt (HCT) – norma: K: 37-47%, M: 42-52%

Anizocytoza (RDW) – norma: 11,5-14,5%

Anizochromia (HDW) – norma: 2,2-3,2 g/dl

Retykulocyty (RET) – norma: 5-15‰

Leukocyty (WBC) – norma: 4-10 tys./µl

Limfocyty (LYMPH) – norma: 2,5-4,5 tys./µl

Monocyty (MONO) – norma: 0,3-0,8 tys./l’l

Eozynofile (EOS) – norma: 0,1-0,3 K/µl (G/l)

Bazofile (BASO) – norma: 0-0,13 × 109/l

Neutrofile (NEUT) – norma: 50-70 tys./µl

Trombocyty (PLT) – norma: 150-400 tys./µl

Czy to wszystko?

Jest jeszcze jedna, bardzo ważna kwestia. Zrób wywiad w rodzinie na temat chorób. Być może są jakieś choroby występujące u Twoich bliskich które mogą być genetyczne. Wspominałam już o cukrzycy, upewnij się że nikt z Twoich bliskich jej nie ma. Jeśli tak jest – poproś o dodatkowe badania, częściej badaj poziom cukru. Jeśli w Twojej rodzinie występowały nowotwory poproś o skierowanie do Poradni Genetycznej. Rozmowa z bliskimi jest bardzo ważna, pomoże wstępnie rozeznać się w badaniach, które powinny być zrobione w Twoim przypadku. I jeszcze jedno – jeśli jesteś kobietą, pamiętaj o dopisaniu do listy podstawowych badań wizytę u ginekologa a podczas niej poproś o badanie piersi i wykonanie cytologii – to naprawdę może uratować życie.